Eerst was er Fortuyn en dan kwam Wilders. Nu is er een nieuwe ster aan het extreemrechtse firmament boven de Moerdijk: Thierry Baudet. Zijn Forum voor Democratie (FvD) staat in de peilingen inmiddels op 9 à 12 zetels tegenover zijn huidige 2 verkozenen. Populistisch rechts lijkt het politieke debat te domineren en dat heeft gevolgen: het gaat er harder aan toe met onder meer dreigementen tegen wie niet in het rechtse kraam past. Activiste en auteur Anne Fleur Dekker ondervond dit aan den lijve. We spraken met haar.
Van waar komen die bedreigingen?
“Dat is niet altijd even duidelijk. Er is geen sprake van één groep of organisatie. Het gaat om een heleboel individuen die zich soms beroepen op groepen als Identitair Verzet, NVU, … maar ook vooral op het Forum voor Democratie. In maart-april waren de bedreigingen erg concreet waardoor ik moest onderduiken. Enkele weken geleden is een bijeenkomst aan de Universiteit van Amsterdam over fascisme afgelast na dreigementen. Het gaat dus echt wel ver.
“Wat ongetwijfeld een rol speelt, is dat het neoliberale afbraakbeleid het hele politieke spectrum naar rechts heeft geduwd. Zelfs een zogenaamde middenpartij als het christendemocratische CDA pleit er nu voor om het Wilhelmus te zingen op school. Dit geeft zelfvertrouwen aan gewelddadige elementen en extreme groepen. Hetzelfde zien we op internationaal vlak. De verkiezing van Trump geeft zelfvertrouwen aan rechtse extremisten: ze worden hierdoor gelegitimeerd.
“De bedreigingen tegen mij begonnen naar aanleiding van wat ik schreef over feminisme. Na kritiek op Wilders en Baudet werd het bijzonder erg en eng.”
Wat is het gevaar van Baudet en zijn Forum voor Democratie?
“Forum voor Democratie begon als een denktank en werd een partij. Bij de verkiezingen haalde het twee zetels, maar volgens de peilingen kan dit nu al oplopen tot 12. Baudet haalt stemmen weg bij de PVV van Wilders maar ook bij het liberale VVD van Rutte.
“Thierry Baudet was reeds langer in de media aanwezig als columnist en opiniemaker. Hij kreeg regelmatig een platform en gebruikte dit om een beweging op te zetten. De beweging werd opgestart na het referendum over een politiek en economisch verdrag tussen de EU en Oekraïne, een referendum dat door Forum voor Democratie en andere groepen werd afgedwongen.
“Waar Wilders zijn PVV uitdrukkelijk beperkt tot een éénmanspartij, probeert Baudet wel een ledenbeweging uit te bouwen. Naar eigen zeggen is het de snelst groeiende partij van Nederland met enkele duizenden leden. Bovendien wordt Baudet meer aanvaard in zowel de media als op het politieke terrein. Hij wordt als salonfähiger gezien, maar zet ondertussen extreemrechtse punten op de agenda. Recent zei hij dat Europa voor hem een ‘blank continent’ moet blijven.
“Forum voor Democratie aarzelt niet om de achterban op de been te brengen. Voor de verkiezingen was er een incident bij een debat in een kerk in Den Haag waarvoor Baudet een bus vol mensen meebracht om de boel op stelten te zetten. Voor een debat georganiseerd door de jongeren van D66 in Rotterdam waarop ik sprak, mobiliseerde Forum voor Democratie om het debat te stoppen of te beperken tot seksistische haatpraat. Er wordt bewust gemobiliseerd via sociale media.”
Thierry Baudet haalde de media met zijn uitspraken over vrouwen. Wordt op zijn seksisme gereageerd?
“Baudet laat zich inderdaad als seksist opmerken. Hij verklaart openlijk dat vrouwen minder ambitieus zijn, minder excelleren of ervoor kiezen om meer deeltijds te werken. Zijn ideologie komt erop neer dat vrouwen beter aan het aanrecht blijven en voor de kinderen zorgen. Dit seksisme ligt gevoelig bij een brede laag in de samenleving, ook al komt er niet meteen actie rond. Maar de groeiende aandacht voor seksisme biedt wel kansen om uit te leggen van waar ongelijkheid komt en hoe dit met het kapitalisme verbonden is.”
Wat kunnen we doen tegen het nieuwe gevaar op rechts?
“Extreemrechts is een fenomeen dat voortkomt uit crisis en dus eigen aan het kapitalisme is. Vandaag ontbreekt het in Nederland aan een demonstratiecultuur. De afgelopen jaren was er een laag niveau van strijd. Maar er is een alternatief op het systeem nodig. Daar kunnen we ook op kortere termijn reeds aan bouwen door een sociaal programma te verdedigen. Het probleem is niet dat vluchtelingen onze huizen afpakken, maar dat er een tekort aan betaalbare huisvesting is; om maar één voorbeeld aan te halen. We moeten ons organiseren: bouwen aan een tegenbeweging die ook de neoliberale politiek aanpakt.”
