De reportage van Pano over Schild & Vrienden heeft velen geschokt. Er is in ons land een extreemrechtse privémilitie die – niet eens zo hard achter de schermen – dweept met het nazisme en de meest gortige racistische, seksistische en homofobe praat. Deze militie aarzelt niet om gespierde acties van vandalisme en intimidatie te organiseren en houdt trainingen waarbij er wapens opduiken. Een dergelijke privémilitie is niet alleen een gevaar voor vluchtelingen en migranten, maar voor al wie tegen het huidige asociale beleid ingaat. Dat zijn immers allemaal doelwitten van extreemrechts: vakbondsmilitanten, linkse jongeren, migranten, LGBTQI+ personen, vrouwen, … Hiertegen is actief verzet nodig!
De voorbije maanden hebben alle gevestigde media de rode loper uitgerold voor Schild & Vrienden. De zelfverklaarde leider van de groep, Dries Van Langenhove, werd geïnterviewd in tal van kranten en weekbladen maar ook op televisie. N-VA’er Siegfried Bracke vond één van die interviews “heerlijk uitdagend.” Deze zomer nog werd het incident van racistische intimidatie op Pukkelpop – met de slogan ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’ die zo uit het Schild & Vrienden repertoire komt – gevolgd door een poging tot ‘deftig’ goedpraten van de kolonisatie. Maxime Goris, KVHV-voorzitter in Leuven en N-VA’er in Tienen, kreeg als lid van Schild & Vrienden een groot interview in De Standaard. Al die tijd was het nochtans geweten dat Schild & Vrienden een donker randje van neofascisme had. In oktober 2017 merkten we in een veel gedeeld artikel van Blokbuster al op dat het om een “aanzet tot privémilitie” ging, waarbij deze groep zich gesterkt wist door het rechtse populisme van onder meer Francken en Trump. Het klimaat dat de N-VA schept door racisme te relativeren en door vluchtelingen en moslims te gebruiken als zondebok, heeft het zelfvertrouwen van de groep opgepompt.
Nu weerklinkt een grote verontwaardiging in alle media en bij alle politieke partijen. Zelfs Theo Francken moet zich distantiëren van zijn vroegere ordedienst waarmee hij maar al te graag op de foto ging. Leden van Jong N-VA, waaronder Stijn Everaert uit Aalst en lid van het eerste uur, zeggen hun lidmaatschap van Schild & Vrienden op en zal geen kandidaat zijn bij de verkiezingen. Dezelfde Stijn Everaert voegt er aan toe dat hij “amper iets gezien heeft” en hij kan het niet laten om de reportage “framing” te noemen. Het Vlaams Belang blijft wat achter omdat de druk er minder groot is, maar ongetwijfeld zou ook Tom Van Grieken niet aarzelen om afstand te nemen van Dries Van Langenhove die eind 2015 een reeks vormingen voor de Vlaams Belang Jongeren hield. We zullen snel zien of ze het menen: zullen alle (ex?) leden van Schild & Vrienden die kandidaat zijn voor N-VA in oktober van de lijsten gehaald worden of niet? Zullen de Marnixkringen van Vlaamse ondernemers Van Langenhove blijven uitnodigen en financieel ondersteunen?
De druk die er nu zelfs bij N-VA is om afstand te nemen van Schild & Vrienden is er omdat de ware aard van die groep nu algemeen bekend is. Brede lagen van de bevolking hebben absoluut geen sympathie voor neonazi’s die pleiten voor een gewelddadige campagne om hun haat op te leggen. Dat is overigens ook de reden waarom Schild & Vrienden, net zoals groepen in en rond het Vlaams Belang eerder, een dubbel gezicht nodig hebben: aanvaardbaarder naar buiten uit, neonazisme onder elkaar. Die brede verwerping van neonazisme en alle onderdelen ervan – geweld tegen vakbondsmilitanten, een seksistisch beeld van vrouwen die enkel goed zijn voor de voortplanting en om er ‘goed uit te zien’, racisme, verheerlijking van geweld, … – is de reden waarom Schild & Vrienden nu in de hoek gedrumd is. Het is ook de reden waarom Schild & Vrienden nooit kon uitgroeien tot een actieve kern van meer dan 40-50 leden. Het is door deze brede verwerping actief te organiseren dat we ervoor kunnen zorgen dat de groep daar blijft en dat er ook conclusies aan gekoppeld worden.
Onder meer in de raad van bestuur van de Ugent stelt zich een probleem met de aanwezigheid van Dries Van Langenhove. De vraag is hoe we hem daar weg kunnen krijgen. Dat het mogelijk is, weten we. Van Langenhove is immers niet het eerste extreemrechtse lid van de raad van bestuur. In 2001 werd hij voorafgegaan door toenmalig VB-ondervoorzitter Roeland Raes die vanuit het Vlaams Parlement was aangesteld als bestuurder. Er werd meteen een campagne daartegen opgezet van waaruit een breed actiecomité volgde: het Anti-Raes Comité. Een betoging werd gevolgd door grote acties voor de raad van bestuur waar de toegang voor Roeland Raes geblokkeerd werd. Dit was mogelijk door een grote mobilisatie. Het voerde de druk op en leidde tot enige mediabelangstelling voor Roeland Raes, waarop hij zijn ontkenning van de holocaust herhaalde. In de verontwaardiging die daarop volgde verdween Raes uit de raad van bestuur. Actieve mobilisatie met een brede betrokkenheid en democratische inspraak van al wie de strijd wil voeren, is hoe we die overwinning in 2001 boekten.
Ook nu is er massaal verzet nodig. Alle hoop vestigen op juridische bestrijding is een illusie: toen het Vlaams Blok veroordeeld werd, kwam het als Vlaams Belang terug met een monsterscore. Vandaag is het VB veel kleiner, maar zijn voorstellen worden steeds meer overgenomen door andere partijen. Als de voedingsbodem niet aangepakt wordt, zal een puur juridische of administratieve aanpak geen vruchten opleveren.
Na de onmiddellijke actie van deze avond in Gent (afspraak 18u aan de Stadshal) volgt protest naar aanleiding van de start van het academiejaar op 25 september. We moeten daar een zo groot mogelijke actie van maken. Al wie geviseerd wordt door de extreemrechtse haat moet zich daarbij aangesproken voelen: vrouwen die opkomen voor hun rechten, de LGBTQI+ gemeenschap, studenten die zich tegen elitair onderwijs verzetten, vakbondsmilitanten die niet gediend zijn met deze stakingsbrekers, … Schild & Vrienden heeft zich al gericht tegen het ABVV: er werd ingebroken in het vakbondslokaal om een vlag te stelen en er werd geprovoceerd aan een stakingspiket. Daarop antwoorden kan het best door actief te mobiliseren naar 25 september. De vakbonden moeten de beweging mee opbouwen en hun maatschappelijk gewicht gebruiken om de meest virulente anti-vakbondsgroepen te bestrijden. Dat is onderdeel van de uitbouw van een krachtsverhouding in de strijd tegen het besparingsbeleid dat de gewone werkenden en uitkeringstrekkers laat opdraaien voor de crisis en de winsthonger van de 1% rijksten.
Het besparingsbeleid leidt tot toenemende tekorten: mensen hebben geen buffer meer en kunnen steeds minder terugvallen op sociale zekerheid als ze in de problemen komen. Tekorten op vlak van huisvesting, degelijke jobs, openbare diensten, … leiden tot sociale spanningen. Dit kan zich uiten in een toename van racisme, homofobie, seksisme en al wat ons verdeelt. Extreemrechts, rechtse populisten en zelfs gevestigde partijen spelen hierop in en versterken die tendens. Het leidt tot een toename van geweld (denk aan het homofoob geweld deze zomer in Gent en Antwerpen of de incidenten op Pukkelpop, in het station van Aarschot en de racistische graffiti in Leuven), waarbij individuen of kleine groepjes zich gesterkt voelen door onder meer Schild & Vrienden en tot daden overgaan. Dit kent nog niet de omvang van het extreemrechtse geweld in het Oost-Duitse Chemnitz. Wij moeten ervoor zorgen dat het niet zo ver komt. Doe mee met de Actief Linkse Studenten om te mobiliseren tegen extreemrechts en samen met de arbeidersbeweging in het offensief te gaan rond een programma van sociale eisen rond goede jobs, betaalbare huisvesting, goede openbare diensten, gratis en degelijk onderwijs, een leefbaar en haalbaar pensioen, … waarmee we de groeiende voedingsbodem voor verdeeldheid en haat kunnen stoppen.
