Vorige week was het druk op de raadkamer in Gent. Twee politiek getinte zaken werden onder mediabelangstelling behandeld. Het seksisme van Jeff Hoeyberghs wordt doorverwezen naar de strafrechtbank. Binnenkort wordt beslist als het racisme, seksisme, homofobie en de verboden wapens van Schild&Vrienden hetzelfde lot ondergaan. Hoeyberghs schopte wild om zich heen en had het over een “beerput van gestoord extremisme.” Daarmee doelde hij wellicht op zowel de rechtbank als het consistente protest tegen seksisme en extreemrechts. De vuilgebekte Hoeyberghs diende eerder een klacht wegens laster en eerroof in tegen voortrekkers van Campagne ROSA.
Protest tegen wat ons verdeelt, is uiteraard geen extremisme. Integendeel: het betekent opkomen voor de belangen van de meerderheid van de bevolking tegen pogingen om ons tegen elkaar op te zetten en die verdeeldheid zowel te institutionaliseren als fysiek op te voeren. Het seksisme van Hoeyberghs of het openlijk fascisme in geheime chatgroepen van Schild&Vrienden zijn niet zomaar ‘meningsuitingen’. Het zijn aanzetten om haat ook in de praktijk te brengen. Schild&Vrienden zette effectief stappen in die richting. Het ging fysiek provoceren aan een stakerspost aan het station Gent-St-Pieters. Militanten deden een inbraak in het ABVV-gebouw op de Vrijdagmarkt om een grote vakbondsvlag te stelen en vervolgens ritueel in brand te steken. De aanzetten tot een meer gewelddadige politiek droegen bij tot racistisch geweld op onder meer Pukkelpop waar jongeren met een donkere huidskleur bestookt werden met slogans als ‘Handjes kappen, de Congo is van ons’ en een jaar later was er op hetzelfde festival fysiek geweld tegen klimaatjongeren. In 2019 werd een infostand van Blokbuster en Campagne ROSA op het Dranouter-festival gevandaliseerd door aanhangers van deze extreemrechtse bende.
Wat zowel de zaken van Hoeyberghs als Schild&Vrienden met elkaar gemeen hebben, is het verband met het Gentse KVHV (Katholiek Hoogstudentenverbond). Het KVHV verschilt van karakter in verschillende steden, maar de Gentse afdeling ervan is sinds de heroprichting midden jaren 1990 een broeihaard van extreemrechts. Je zou het zelfs een “beerput van gestoord extremisme” kunnen noemen. Hoeyberghs werd door KVHV-Gent uitgenodigd met het expliciete doel om seksistische praat te brengen. In de aankondiging voor de avond publiceerde KVHV-Gent een quote van Hoeyberghs met daarin onder meer: “Vrouwen zetten zichzelf buitenspel met de #MeToo beweging. Ze zouden verdorie blij moeten zijn met alle aandacht die ze krijgen van mannen. Dames zouden beter hun vrouwelijkheid uitspelen om positieve dingen te doen, zoals hun mannen tevredenstellen.” Dat volstond voor Vlaams Belang parlementslid Filip Brusselmans om onder de aankondiging van de meeting te schrijven: “Ik hoop oprecht dat de plenaire snel gedaan is, zodat ik kan meegenieten. Leuke lezing.” Het is eveneens uit KVHV-Gent dat een aantal sleutelfiguren van Schild&Vrienden, waaronder ‘eindbaas’ Van Langenhove zelf, voortkomen.
Video van het protest tijdens de seksistische meeting van KVHV-Gent in december 2019
De extremistische beerput opengelegd
Midden jaren 1990 werd KVHV in Gent opnieuw opgericht na een afwezigheid van enkele jaren. De heropgerichte KVHV was meteen controversieel. De erkenning had veel voeten in de aarde en werd al snel gevolgd door een uitsluiting na homofobie in ‘Ons Nieuw Verbond’, een blad van KVHV Gent. In 1997 schreef KVHV dat homoseksuelen “normaal niet voor hun neiging gekozen hebben” en dat een homoseksueel leven niet “zomaar goedgekeurd moet worden.” De conservatieve club pleitte voor medische hulp: “In sommige gevallen zou je hen misschien een dienst kunnen bewijzen door hen te verwijzen naar professionele hulpverleners die hen kunnen bijstaan om in de mate van het mogelijke hun neiging bij te sturen.” Het leverde KVHV een uitsluiting uit het PFK (Politiek en Filosofisch Konvent, overkoepeling van politieke verenigingen aan de UGent) op met 7 van de 10 stemmen (één van de twee onthoudingen kwam van Ben Weyts). Korte tijd nadien kwam er evenwel een nieuwe erkenning.
Toen reeds werd duidelijk dat KVHV niet zomaar een clubje conservatieven was, maar dat er een groeiende invloed van het Vlaams Blok was. In 1998 was er ophef toen bleek dat KVHV in Gent geleid werd door Tom Laloo, die voorheen een bestuursfunctie uitoefende bij de Vlaams Blok Jongeren en vorming gaf voor extreemrechts. Laloo kwam niet alleen. Hij haalde andere extreemrechtse figuren binnen, zoals Tom Vandendriessche. Die is tegenwoordig Europees Parlementslid voor het Vlaams Belang. Vandendriessche begon zijn ‘loopbaan’ als voorzitter van het Nationalistisch Jongstudentenverbond (NJSV) in Brugge. Dat NJSV zorgde voor een escalatie van geweld in Brugge, met een mislukte granaataanslag als driest hoogtepunt. Toenmalig VB-voorzitter Vanhecke moest afstand nemen van NJSV, ook al was het duidelijk dat die groep vanuit het VB werd geleid. Vandendriessche belandde na een omzwerving bij de Vlaamse Studentenbond (VSB) bij het KVHV. Aanvankelijk stelde de KVHV-leiding dat Vandendriessche niets met hun club te maken had, maar dat bleek een leugen te zijn: hij werd al gauw KVHV-voorzitter. Daar wierp hij zich op als een champagnefascist: de harde taal werd gekoppeld aan een ‘net’ imago van studenten in pak en das terwijl champagne gedronken werd. Dat moest het ‘elitaire’ karakter van de club in de verf zetten. Ondertussen bleef het geweld. Vandendriessche werd samen met de toenmalig nationaal secretaris van de Vlaams Blok Jongeren, Tanguy Veys, veroordeeld wegens slagen en verwondingen tegen een student aan de Overpoort die het niet eens was met daar uitgedeelde VB-pamfletten. Die student werd de trap afgesleurd en diende uiteraard klacht in.
De greep van het Vlaams Blok op het KVHV paste in de strategie van extreemrechts om een aanwezigheid aan de universiteit op te bouwen. Eens het erin geslaagd was om een door VB’ers geleid KVHV opnieuw erkend te krijgen aan de universiteit, ondanks een eerdere uitsluiting op initiatief van de Actief Linkse Studenten (met tegenkanting door de liberale studenten), werden volgende stappen gezet met aanvragen door NSV en nadien met het opeisen van een politiek aangeduid zitje in de raad van bestuur van de UGent. Toenmalig VB-ondervoorzitter Roeland Raes deed in 2000 zijn intrede in die raad van bestuur, maar werd dankzij aangehouden mobilisaties en protest uit de raad gehouden. De druk van deze acties leidde tot mediabelangstelling voor de aangebrande figuur die Raes was, waarna zijn positie helemaal onhoudbaar werd.
De afgelopen 20 jaar bleven de incidenten rond het KVHV zich opstapelen. Een groep KVHV’ers nam deel aan een neonazi-mars georganiseerd door N-Sa (Nieuw-Solidaristisch Alternatief) in 2009, er waren valse beschuldigingen en intimidatie tegen links, VB-kopstukken werden uitgenodigd om te spreken, … In 2008 schreef KVHV Gent dat scholieren een militie moesten organiseren: “scholieren die ook nationalist zijn, moeten een ordedienst oprichten om de orde op en rond scholen desnoods met harde hand te herstellen en de devianten, wannebe hippies en decadenten met de fasces te laten kennismaken”. KVHV haalde de media met homofobie, seksisme en pleidooien voor besparingen zoals hoger inschrijvingsgeld. In mei 2008 was KVHV Gent samen met Vlaams Belang Jongeren organisator van een dag van de “rechts-Europese jeugd” met onder meer de Jeunesses Identitaires uit Frankrijk (de voorloper van “Génération Identitaire” waartegen nu een gerechtelijke procedure loopt om het te verbieden) en Hongaarse fascisten. In 2007 trok KVHV Gent naar Brugge voor een betoging van de ‘Vlaamse Jongeren Westland’. Er werden meetings gehouden met figuren als Jean-Marie Le Pen (2005) of voormalig Ku Klux Klan leider David Duke (2006).
Het bleef niet bij woorden en deelname aan of organisatie van extreemrechtse activiteiten. Toen in 2014 een stakingsgolf door het land trok uit protest tegen de verhoging van de pensioenleeftijd, trokken KVHV’ers naar een stakerspost aan Gent St-Pieters om te provoceren. Ze werden toegejuicht door Siegfried Bracke. Er was ook fysieke intimidatie tegen linkse studenten. Op 5 maart 2015 bijvoorbeeld werd een debat van ALS over Griekenland verstoord door een 15-tal leden van KVHV en NSV. Ook een antiracistische activiteit van Comac werd fysiek verstoord door KVHV’ers. Hiermee werd de basis gelegd voor wat nadien Schild & Vrienden zou worden: de fascistische militie opgezet door Gents KVHV’er Dries Van Langenhove. Die laatste was een tijdlang penningmeester van KVHV Gent en zowat de volledige Gentse KVHV-leiding was betrokken bij Schild & Vrienden.
Toen studenten en scholieren na de schokkende reportage van Pano in september 2018 betoogden tegen Schild & Vrienden, kwam het tot sancties voor Dries Van Langenhove. KVHV, de groep van waaruit Schild & Vrienden ontstond, werd echter ongemoeid gelaten. Het probeerde na de verkiezing van Van Langenhove in het parlement gebruik te maken van deze roem om een meeting met de ‘eindleider’ van S&V aan de UGent te houden, maar dat mislukte door antifascistische druk. De arrogante provocatieve opstelling bleef echter: de sancties tegen Van Langenhove waren een slag voor KVHV, maar na de verkiezingsoverwinning van het Vlaams Belang zou het wel terugslaan. Het is vanuit dit zelfvertrouwen dat Jeff Hoeyberghs werd uitgenodigd. Net zoals KVHV als eerste extreemrechtse sprekers aan de unief kreeg, wilde het ook als eerste openlijk seksisme in een zaal van de UGent krijgen.
Is KVHV-Gent ondertussen veranderd? Niet bepaald. Op 1 februari 2021 publiceerde de Facebook-pagina van KVHV-Gent een leestip voor de leden en sympathisanten: een boek van de fascistische ideoloog Julius Evola. De man die vond dat het tijd was voor een modern fascisme.
Wanneer wordt opgetreden tegen KVHV?
In de acties tegen Schild&Vrienden in Gent in 2018 vroegen we maatregelen van de universiteit tegen de organisaties die de opgang van de neonaziclub van Van Langenhove hadden gefaciliteerd. Het is immers wraakroepend dat een openlijk fascistische bende gesubsidieerd werd door de UGent en van alle infrastructuur gebruik kon maken. De groep van Van Langenhove had een grote greep op KVHV-Gent, maar genoot ook steun in kringen van NSV-Gent. Na de seksistische meeting van KVHV-Gent eind 2019 trokken we opnieuw naar het rectoraat met de vraag om KVHV uit te sluiten en geen ruimte te laten voor seksisme aan de universiteit. De eis tot uitsluiting werd toen mee verdedigd door het gemeenschappelijk vakbondsfront aan de UGent en door de studentenvertegenwoordiger in het bestuurscollege.
Helaas besliste het bestuurscollege om geen verdere sancties te nemen nadat het Politiek en Filosofisch Konvent (PFK, de overkoepeling van politieke studentenverenigingen aan de UGent) een schorsing van twee maanden had opgelegd. Die schorsing was op zich het resultaat van het protest. Maar twee maanden schorsing is een wel erg lichte sancties voor een studentenclub die zowel seksisme als gewelddadig fascisme in de universiteit probeert binnen te brengen.
Uiteraard is de strijd niet gestreden met maatregelen van de UGent tegen de extremistische beerput van KVHV-Gent. Bij de acties aan het rectoraat na de uitlatingen van Hoeyberghs merkte Campagne ROSA op dat deze “slechts een extreme variant zijn van een diep ingebakken seksisme in de maatschappij. De verantwoordelijken voor de asociale besparingen van de Vlaamse regering zijn dezelfden die al jaren een zondebokstrategie hanteren rond vluchtelingen en mensen van migratie achtergrond. Zo houden ze de aandacht weg van hun radicaal asociale beleid. Het zijn dezelfde partijen die vandaag vinden dat seksisme onder vrije meningsuiting valt en dat tegenover vrouwenhaat een simpele distantiëring voldoende is. Onze strijd voor een samenleving zonder discriminatie is een strijd tegen alle vormen van asociaal beleid. Meer nog, het is een strijd voor een ander soort samenleving, waarin niet langer een kleine elite het overgrote deel van de rijkdom controleert en daarom belang heeft bij het permanent verspreiden van verdeel-en-heerspropaganda.”