Fascistische ideoloog van het Kremlin sprak in 2015 op meeting van extreemrechts in ons land

Alexander Doegin in 2008 in Ossetië, vlak voor de oorlog tussen Rusland en Georgië

In 2015 protesteerden de Actief Linkse Studenten tegen een geplande meeting van het extreemrechtse NSV, de studentenclub van het Vlaams Belang, aan de Antwerpse universiteit. Dat protest dwong hen ertoe om uit te wijken naar hotel ‘De Basiliek’ in Edegem. Omdat de druk ook daar te groot werd, weken ze uiteindelijk uit naar een zaaltje in Wommelgem. Aanleiding voor de heisa was de hoofdspreker op het evenement. Dat was Alexandr Doegin, toen reeds bekend als openlijke fascist die niet vies was van wapens en oproepen tot geweld, onder meer tegen de Oekraïense bevolking. Vandaag is Doegin ideoloog van het Kremlin, wat overigens meteen alle propaganda over ‘denazificatie’ verder ondermijnt.

Het was niet de eerste keer dat de studenten van het Vlaams Belang samenwerkten met Doegin. In oktober 2014 nam NSV deel aan een internationale bijeenkomst van extreemrechts in Hongarije. Die was door premier Orban verboden omdat het volgens de Hongaarse regering ging om een poging om “nieuw leven in het nazisme en de fascistische ideologie te blazen.” Zelfs het extreemrechtse Jobbik gaf verstek voor de bijeenkomst wegens té aangebrand. Richard Spencer van het organiserende National Policy Institute werd de avond voordien opgepakt. Alexandr Doegin, de hoofdspreker op de bijeenkomst, werd de toegang tot het land ontzegd. De conferentie vond toch plaats. Onder de sprekers toenmalig Antwerps NSV-praeses Jens Derycke. Wellicht werd daar inspiratie gehaald om Doegin naar Antwerpen te halen.

Op dat ogenblik waren de standpunten van Doegin reeds bekend voor wie het wilde weten. Hij steunde de annexatie van de Krim en was hevig voorstander van een Russische interventie in Oekraïne. Zijn oplossing voor Oekraïne uitte hij weinig subtiel: de bevolking uitmoorden, was zijn advies. Ook zijn fascisme was algemeen bekend. Doegin was voorheen frontman van de ‘Nationale Bolsjewieken’, die in opspraak kwamen wegens wapenbezit en geweld. Volgens Doegin vormde de Waffen SS een “intellectuele oase in het naziregime.” De ‘excessen’ van het Duitse fascisme waren voor Doegin een louter Duitse aangelegenheid, het Russische fascisme omschreef hij als “een combinatie van natuurlijk nationaal conservatisme met een gedreven wil tot echte verandering.” Kortom, de geknipte figuur om de jonge militanten van het Vlaams Belang toe te spreken.

Vandaag staat Doegin erg dicht bij de politieke leiders van Rusland. Hij wordt gezien als één van de meest invloedrijke ideologen van het Kremlin, sommigen maken de vergelijking met Raspoetin onder het tsarisme en omschrijven hem als ‘Poetin-fluisteraar’. Hij nam slechts even afstand van Poetin toen hij vond dat dat het Russische regime niet ver genoeg ging in de steun aan de ‘Volksrepublieken’ Donetsk en Loegansk.

Eerder was Doegin werkzaam als socioloog aan de Staatsuniversiteit van Moskou. Die job verloor hij in 2014 na een petitie waarin zijn ontslag werd geëist. Aanleiding voor de petitie was een uitspraak van Doegin over hoe de Oekraïners moesten aangepakt worden: “Vermoorden, vermoorden, vermoorden. Er moet niet meer gesproken worden. Dat is wat ik als professor denk.”

Affiche van de NSV-meeting met Doegin

In 2015 was deze figuur met dezelfde standpunten die hij vandaag verdedigt te gast bij extreemrechts in ons land. Uiteindelijk nam hij niet fysiek deel, maar werd een videoboodschap van Doegin op de conferentie van NSV getoond. Het extreemrechtse Rechts Actueel had het over een “prikkelende” bijeenkomst met een honderdtal aanwezigen.

Extreemrechts nam recent een bocht over Rusland. Dit was enkel omdat het niet anders kon. Toen de oorlogsplannen tegen Oekraïne nog maar propaganda waren, lag dit anders. De grootste propagandisten van het vreselijke drama dat zich vandaag in Oekraïne voltrekt, werden toen met open armen ontvangen door extreemrechts in ons land. Het conservatief-nationalistische project met een fascistisch kantje, zoals verdedigd door Alexander Doegin, vertoont immers grote gelijkenissen met wat extreemrechts in achterkamertjes tot op vandaag blijft verkondigen.

Dat het Kremlin onder Poetin beroep doet op een fascist als Doegin is geen teken van sterkte van dat regime. Het is een poging om het nationalisme op te kloppen. Tegelijk zien we waartoe extreemrechts in staat is als het meer ruimte krijgt. Het gaat dan niet om het verdedigen van de belangen van de meerderheid van de bevolking, maar om verschrikkelijke bloedvergieten in naam van nationalistische waanbeelden. Strijd tegen extreemrechts is nodig: zowel hier als in Rusland of in Oekraïne. Wij nemen daar een consequent standpunt over in en koppelen het sinds jaar en dag aan acties en campagnes. Zo is het dankzij het protest van de Actief Linkse Studenten dat de fascistische ideoloog van het Kremlin in 2015 niet aan de Antwerpse universiteit kon spreken.