VB-voorzitter Van Grieken past de politiek van het zoeken naar een gemakkelijke zondebok ook in eigen rangen toe. Hij beseft dat de steun van zijn partij aan het Russische regime vandaag electoraal schadelijk is en aarzelt niet om het geweer van schouder te veranderen. Dat doet het Vlaams Belang op zowat alle thema’s, als het maar het racisme en de verdeeldheid ten goede kan komen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Russische bocht zo gemakkelijk wordt genomen.
Om deze bocht kracht bij te zetten, vond voorzitter Tom Van Grieken intern een zondebok. Voormalig parlementslid en huidig Mechels gemeenteraadslid Frank Creyelman moet het ontgelden. In Het Nieuwsblad omschreef Van Grieken het bezoek van Creyelman aan de Krim in 2014 als volgt: “Hij liep toen dronken rond op de Krim om zich interessant te maken.” Volgens Van Grieken moeten VB’ers die Poetin blijven steunen “de eer aan zichzelf houden.” De zondebokpolitiek richt zich enkel tegen de zwaksten, zo ook intern: Dewinter blijft volledig buiten schot voor Van Grieken. Meer nog: omdat Dewinter openlijk erkende dat hij zich vergist heeft, verklaarde Van Grieken: “Het zijn enkel grote mijnheren die hun excuses kunnen bieden.”
Wat Van Grieken lijkt te vergeten, is dat Creyelman niet alleen naar de Krim trok om ‘toezicht’ te houden op het ‘referendum’ over aansluiting bij Rusland. Hij was in het gezelschap van Christian Verougstraete, voormalig parlementslid en tegenwoordig gemeenteraadslid voor het Vlaams Belang in Oostende. Daarnaast ging ook Jan Penris mee, de trouwe luitenant van Filip Dewinter die in 2019 stopte als parlementslid wegens een alcoholprobleem maar nog steeds in de Antwerpse gemeenteraad zetelt. De drie trokken naar de Krim om ‘toezicht’ te houden op het annexatiereferendum, maar eigenlijk vooral om hun steun te betuigen aan deze Russische operatie. Het is duidelijk dat die groep parlementsleden gesteund werd door de partijleiding en betrokken was bij andere internationale operaties van de partij, onder meer om Dewinter in Syrië bij Assad op bezoek te laten gaan in 2017. Bij dat bezoek gingen Creyelman en Penris mee met Dewinter. In 2018 trokken Creyelman en Penris naar de ‘Volksrepublieken’ Donetsk en Loegansk om de verkiezingen daar te volgen.
Uitzonderlijk was deze extreemrechtse steun aan het Russische regime niet. Evenmin bleef deze steun beperkt tot een oudere laag binnen de partijleiding. In 2015 plaatsten de studenten van het Vlaams Belang, de NSV (Nationalistische Studentenvereniging, een club waarvan Van Grieken tot in 2011 voorzitter was), de Russische ideoloog Alexander Doegin op een affiche voor hun haatmeeting die als een ‘colloquium’ werd omschreven. Als Van Grieken het vandaag probeert voor te stellen alsof een deel van extreemrechts ooit een ‘potentiële bondgenoot’ zag in het Russische regime van Poetin, dan is dat een bewust understatement. Het doel van het minimaliseren van de steun aan dat regime is uiteraard electoraal in de context van de algemene afkeer tegen de Russische invasie in Oekraïne.
Om dit kracht bij te zetten, aarzelt Van Grieken niet om zijn Mechels gemeenteraadslid Creyelman volledig onderuit te halen. Volgens Van Grieken is het “potsierlijk hoeveel schade hij ons toebrengt.” Hij voegde eraan toe: “Ik heb het nog eens nagekeken. De laatste keer dat hij de krant heeft gehaald, was met een voorstel om niet-gevaccineerden een enkelband om te doen. Het is clownesk.” Zo ondervindt Creyelman zelf aan de lijve hoe de zondebokpolitiek van zijn partij werkt: alle middelen zijn goed om de zondebok met alle mogelijke zonden te beladen. Dat moet meteen de aandacht afleiden van de dubieuze standpunten die het Vlaams Belang zelf verdedigde en doen vergeten dat er een grote bocht genomen is.
In het Vlaams Parlement stemde het Vlaams Belang probleemloos met een resolutie die de Russische invasie afkeurde. Dit thema was het volgens de VB’ers niet waard om afgebrand te worden. De bocht werd mee genomen door Johan Deckmyn, die in 2011 samen met andere Vlaams Belangers naar Rusland trok als verkiezingswaarnemer en daarbij, ondanks alle kritiek op het verloop van de stembusgang, verklaarde dat de stemming “open en eerlijk verliep.”
Feit is dat het Vlaams Belang, inclusief de partijleiding, jarenlang steun gaf aan het Russische regime van Poetin en de meest extreme elementen van dat regime. Dat is geen toeval: het zag daarin een bondgenoot inzake racisme en verdeeldheid. Nu het electoraal zelfmoord is om die banden te behouden, wordt een grote bocht genomen. Om ervoor te zorgen dat die bocht blijft hangen bij een breder publiek, is enige collataral damage geen probleem voor Van Grieken. De omgang met hun ‘clownesk’ en ‘potsierlijk’ eigen volk is slechts een kleinschalig voorbeeld van hoe de extreemrechtse politiek van verdeeldheid werkt.