Met de verkiezingen van 2019 verdrievoudigde het Vlaams Belang zijn electorale score in vergelijking met 2014. Dit succes was grotendeels gebaseerd op afkeer van de traditionele partijen en een schijnbaar linkser sociaaleconomisch programma. In werkelijkheid zijn de prioriteiten van de extreemrechtse partij nooit veranderd en haar hele praktijk getuigt van een onwankelbare trouw aan antisociale aanvallen. Maar als deze leugen niet ontmaskerd wordt door de sociale strijd, dreigt het succes van 2014 zich alleen maar te herhalen. In de peilingen is het Vlaams Belang de grootste partij in Vlaanderen.
Bij de vorige verkiezingen leek het Vlaams Belang te pleiten voor het terugbrengen van de wettelijke pensioenleeftijd naar 65 jaar of het vastleggen van de duur van een volledige loopbaan op 40 in plaats van 45 jaar. De partij pleitte ook voor een verlaging van de btw op energie van 21% naar 6%. In de praktijk spreekt ze enkel haar steun uit voor loonbevriezing en andere asociale maatregelen. Toch lijkt alles erop te wijzen dat het VB op dezelfde misleidende weg verder zal gaan. Het VB staat daarin niet alleen: dit is ook de aanpak achter het electorale succes van Le Pen’s Rassemblement National en Meloni’s Fratelli D’Italia. Tegelijkertijd blijven ze banden onderhouden met meer openlijk gewelddadige groepen zoals Schild & Vrienden.
Aan Franstalige kant is extreemrechts nauwelijks georganiseerd, voornamelijk vanwege een krachtige arbeidersbeweging die systematisch terugvecht tegen elke poging van extreemrechts om voet aan de grond te krijgen. Het andere belangrijke element, dat van recentere datum is, is het bestaan van een links electoraal alternatief in de vorm van de PVDA.
Sociale strijd tegen het asociaal beleid
Welke krachten bouwen best de antifascistische beweging uit? Dit is een centrale vraag. Gezien de omvang van het gevaar is de verleiding groot om een zo breed mogelijk profiel aan te nemen. Maar eerlijk is eerlijk: de laatste dertig jaar hebben de zogenaamde “democratische” partijen een groot deel van het 70-puntenprogramma van het Vlaams Blok, de vroegere naam van het Vlaams Belang, overgenomen en uitgevoerd. Dit programma werd gepubliceerd in 1992 en aangepast in 1996: “Immigratie: de oplossingen. 70 voorstellen ter oplossing van het vreemdelingenprobleem.” Het vermeldde onder meer de oprichting van een Staatssecretariaat voor Vreemdelingenzaken (dit is er), de uitbreiding van gesloten centra voor vreemdelingen (dit is er en er komen er nog), collectieve uitwijzingen (gebeurt steeds meer) en een strengere toegang tot de nationaliteit.
PS en ECOLO steunen dan wel moties in Wallonië om steden “antifascistisch” te verklaren (zoals voor Bergen, Charleroi, Namen en Luik), maar deze partijen hebben deelgenomen aan regeringen waarvan het beleid het racisme van het Vlaams Belang meer aanvaardbaar heeft gemaakt. De huidige federale regering heeft opnieuw beslist om de uitwijzingsprocedures te versnellen, uitwijzingsbesluiten sneller uit te voeren, en om nieuwe beperkingen op te leggen aan gezinshereniging. Dat allemaal terwijl ze opnieuw de deur dichtgooit voor elke collectieve regularisatie.
En dat is nog niet alles. Dit zijn ook de partijen die verantwoordelijk zijn voor asociaal beleid dat steeds meer mensen tot wanhoop en paniek drijft, waardoor ze ten prooi kunnen vallen aan de retoriek van extreemrechts.
Consequent antifascisme is onlosmakelijk verbonden met fel verzet tegen asociaal beleid en degenen die dit beleid uitvoeren. Niemand vertrouwt op pyromanen om een brand te blussen, en antifascisme is daarop geen uitzondering. Een gedurfd programma voor sociale verandering is een van de pijlers van de strijd tegen extreemrechts.
Een andere pijler is de democratische organisatie om eenheid in strijd te creëren met respect voor de verschillende politieke stromingen en manieren om hun mening te uiten. Zo kunnen we een zo breed mogelijke beweging opbouwen, door nieuwe lagen van de samenleving te bereiken en zonder in een ‘radicaal’ onderonsje te blijven steken. Massale actie is de beste manier om niet alleen het vertrouwen van extreemrechts te breken, maar ook om de middelen te krijgen die we nodig hebben om een toekomst voor iedereen te garanderen, zodat niemand zich van vijand vergist. In onze ogen betekent dit het omverwerpen van het kapitalisme en het opbouwen van een echt democratische socialistische samenleving, waarin werkenden en jongeren de belangrijkste productiemiddelen bezitten en beslissen hoe ze worden gebruikt.
Dit artikel komt uit de zomereditie van maandblad ‘De Linkse Socialist’
