Op 12 september komt de zaak tegen zeven leden van Schild & Vrienden, waaronder ‘eindbaas’ Van Langenhove, normaal gezien voor de Gentse correctionele rechtbank. Ze worden vervolgd wegens onder meer racisme, het herhaaldelijk verkondigen van discriminatie, negationisme en in het geval van Van Langenhove ook het te koop aanbieden van verboden wapens (pepperspray). In de aanloop naar het proces nam het Vlaams Belang formeel enige afstand van Van Langenhove, maar een andere beschuldigde blijft lokaal VB-voorzitter in Sint-Niklaas. Door Van Langenhove de centrale toespraak te laten houden op de door het VB gedomineerde IJzerwake blijkt hoe innig de verhoudingen blijven.
Het is meer dan gerechtvaardigd dat er een proces komt tegen Schild & Vrienden, zelfs indien er geen al te grote hoop in mag gevestigd worden. De uitkomst van een puur juridische strijd is steeds onzeker. Dat bleek eens te meer met het opheffen van het verbod op de ‘Kameraadschapsavond’ aan de vooravond van de IJzerwake. Dat ‘feest’ van neonazi’s uit binnen- en buitenland is een gevaar voor al wie niet in hun ‘superieure arische plaatje’ past. Mensen van kleur of LGBTQIA+ personen komen op zo’n ogenblik beter niet in de buurt van Ieper…
Het komt tot een proces omdat de maatschappelijke afkeuring van de denkbeelden en methoden van Schild & Vrienden na de Pano-reportage te groot werd. Zolang die groep min of meer onder de radar bleef, kon ze zich opbouwen en steeds verder gaan met intimidatie en aanzetten tot geweld. Het opengooien van het rioolputje van racisme, seksisme, LGBTQIA+fobie, holocaust-ontkenning en tal van andere ranzigheid, leidde tot afgrijzen en tot protest. Studenten en scholieren, waaronder Campagne ROSA en ALS, betoogden in Gent. De haatfabriek KVHV probeerde zich nadien recht te trekken, onder meer met een seksistische lezing door Jeff Hoeyberghs. Ook daartegen werd geprotesteerd op initiatief van Campagne ROSA en Actief Linkse Studenten. Het protest lag aan de basis van de ophef waarmee de druk op de universiteit groot werd om KVHV te sanctioneren (wat uiteindelijk niet gebeurde) en waarna Hoeyberghs zich voor de rechter moest verantwoorden. In eerste aanleg werd hij veroordeeld, in hoger beroep grotendeels vrijgesproken. Dat toont de beperkingen van het gerechtelijke terrein, zelfs indien de beschuldigingen tegen de voortrekkers van Schild & Vrienden zorgvuldig zijn afgewogen.
Van Langenhove wordt verdedigd door Hans Rieder, die eerder als advocaat optrad voor Jeff Hoeyberghs. De haat van het KVHV levert hem heel wat klandizie op. Die zullen het als zelfverklaarde ‘elite’ niet moeilijk hebben om een dure advocaat te betalen. Het KVHV heeft niet alleen problemen met mensen van kleur, vrouwen, vakbondsmilitanten of LGBTQIA+ personen, maar ook met toegankelijk hoger onderwijs. Het VB probeert een ‘sociaal imago’ hoog te houden, de studenten van het KVHV daarentegen pleiten openlijk voor hogere inschrijvingsgelden en dit op een ogenblik dat studies aantonen dat ondertussen 75% van de studenten werken tijdens het schooljaar.
Van Langenhove zal zich bij een veroordeling als ‘Vlaamse martelaar’ in de markt zetten, bij een vrijspraak zal hij zich onaantastbaar voelen. In de aanloop naar de verkiezingen van 2024 waarin extreemrechts in heel Europa kan scoren, dreigt het zelfvertrouwen van Schild & Vrienden en/of soortgelijke groepjes te groeien en de basis te vormen voor meer intimidatie en geweld. Om extreemrechts te isoleren en zo het geweld te stoppen, zal straatprotest en mobilisatie nodig zijn.
