Het Vlaams Blok: laten we deze kanker bestrijden! Over hoe dit moet gebeuren, wordt – meer dan 6 jaar na Zwarte Zondag – nog even hevig gediskussieerd. Ondanks de vele protestakties, boeken en pamfletten, meetings en kongressen, kon het Vlaams Blok zich in de meeste instellingen en besturen nestelen en lijkt ze niet meer weg te denken uit het politiek en sociaal leven.
Annemans scoorde in de kommissie Dutroux; de partij maakte handig misbruik van de Kuregem-rellen en rond de zaak van de fascistische politieman Demol deed ze heel wat stof opwaaien door overal te verklaren dat Demol de lijsttrekker zou worden van het Blok. In Antwerpen gaat het Blok voor de burgemeestersjerp en het Belgenlandje wil ze doen barsten door “incontournable” te worden in Brussel.
De één reageert er berustend op. Wat kan er immers nog tegen gebeuren? De ander haalt de schouders op en zegt: zo erg is het nu ook weer niet. Het Vlaams Blok is meer aangepast dan voorzien en misschien niet zo fascistisch als gedacht. Verwarring troef dus.
20 jaar Vlaams Blok
Heeft deze partij haar fascistische karakter verloren en is ze verworden tot een weliswaar extreem-rechtse maar toch demokratische burgerlijke partij? En moeten we daaruit besluiten dat het Blok geen werkelijk gevaar meer vormt?
Begin ‘97 lanceerde deze partij een grootscheepse kampanje om de vele “vooroordelen” als zou het Blok een “ondemokratische, racistische en zelfs fascistische partij” zijn te counteren. “Met onze ideeën willen we een me erderheid behalen in Vlaanderen”, aldus voorzitter Frank Vanhecke. Met dit doel voor ogen werd een charme-offensief ingezet.
Maar het Blok stond in slechte schoenen. Een half jaar voordien toonden niet minder dan de kopstukken zelf zich op de IJzerbedevaartviering van hun lelijkste kant. Net datgene wat ze wilden verbergen, werd tentoongespreid: wie niet luisteren wil, m oest voelen! Dit ondervond de toenmalige voorzitter van het IJzerbedevaartkomitee aan den lijve toen hij gekonfronteerd werd met deze bende wilden.
Het Vlaams Blok wilde uit alle macht haar “imago” veranderen, o.a. met deze kampanje. Honderdduizenden pamfletten en brochures werden hiertoe verspreid in heel Vlaanderen.
Het kwam slecht uit. Het NJSV (Nationalistisch Jongstudentenverbond) van Brugge (destijds opgezet door Filip Dewinter en Frank Vanhecke) was reeds maandenlang bezig met een ware terreurkampanje. Zo marcheerden ze openlijk in “tenu” door d e Langestraat, verspreidden ze privé-informatie over bekende Brugse anti-racisten (op stickers!), bekladden ze de gevels van anti-racisten en verschillende scholen met fascistische en racistische slogans, werden ruiten ingegooid en dergelijke meer.
Deze situatie escaleerde toen een groep anti-Shell-aktivisten aan de GB van St.-Kruis in kommandostijl werden aangevallen door een 20-tal geuniformeerde fascisten, waaronder Jeroen Mol. Diezelfde Mol (jarenlang lid van het arrondissementeel bestuur van Vlaams Blok Hasselt, afgevaardigde van de VB-Jongeren Hasselt, propagandaverantwoordelijke van het afdelingsbestuur van het VB-Hasselt, verschillende malen voor de krijgsraad verschenen wegens messteken aan een Turkse jongere, verspreiden van fascist ische propaganda in het leger en verboden wapenbezit) verwierf bekendheid als degene die zichzelf met een granaat bijna de lucht in blies, net op het moment dat het Blok zijn operatie-charme inzette.
Hij pleegde een aanslag op zichzelf en beschuldigde vervolgens de leden van Blokbuster en Militant Links van deze aanslag. Kost wat kost moesten deze organisaties gediskrediteerd worden. Met deze stunt vernielde hij echter het naburige huis voor et telijke miljoenen en deed hij veel Bruggelingen opschrikken. “Als de fascisten daartoe in staat zijn, wat zou er dan nog meer kunnen volgen”, meenden velen.
Ondertussen werd Jeroen Mol voor bovenstaande feiten veroordeeld en zit hij voor enkele jaren vast. Kortom, niet echt iets waar het Blok op stond te wachten. Ze haastten zich om publiekelijk afstand te nemen van Mol (meer info over deze geschiedeni s te verkrijgen bij De Militant).
Eenzelfde scenario ontwikkelde zich in Gent een half jaar later. De kaffeebaas van De Roeland – officieel het Vlaams Huis, in de praktijk het bolwerk van het Vlaams Blok en het NSV (Nationalistische Studentenvereniging) – werd overvallen. Wie wordt beschuldigd: leden van Blokbuster en Militant Links. Een paar maanden later brandt De Roeland af.
Opnieuw wordt “links” valselijk beschuldigd. Het Vlaams Blok organiseert zelfs met veel tamtam een betoging tegen de “rode terreur”. Maar de Blokker stak de brand zelf aan, bekende tenslotte en kreeg 3 jaar gevangenisstraf. Het verhaal, breed uitgesmeerd in de pers, kwam de leiding van het Blok niet goed uit. Opnieuw moet ze publiekelijk afstand doen van één van haar leden.
Het blijft enkele tijd stil, de wonden worden gelikt, tot het Blok in Antwerpen van zich laat horen. Bij een aktie aan de gemeenteraad, waarbij het Blok Megrèt – Front National in Vitrolles en rechterhand van Le Pen – het gemeentehuis wil bi nnenloodsen, komt het tot een konfrontatie met politie en rijkswacht. Toen een fotograaf dit wilde vastleggen, gingen vader Wim en zoon Rob Verreyken in de aanval. Pech gehad! Het ging hem immers om een politiefotograaf. De Antwerpse politie dient klacht in tegen deze “heren”. Nu lag het iets moeilijker om zich van hen te distantieren. Ze behoren immers beide tot de top van het Blok!
Het NSV-Gent blijft niet afwezig in de reeks van gewelddaden. De laatste maanden schopten ze de deur in van een bekende anti-fascist, vielen ze op de Gentse universiteit een PVDA-stand (Partij van de Arbeid) aan, bedreigden ze twee kaffeebazen die hun zaal verhuurden aan de ALS (Aktief Linkse Studenten, studentenvereniging aan de RUG) met als resultaat dat de zaaltjes uitendelijk geweigerd werden. Verder werden de vensters ingegooid van de AEG (Anarchistische Ekonomische Gemeenschap), een Gentse volkskeuken; werd het studentenhuis De Brug bezet en bedreigden ze met maar liefst 15 man één linkse student terwijl hij in het computerlokaal een taak aan het maken was.
De dubbele strategie
Het is dus duidelijk dat, ondanks het salonfähig imago dat het Blok zich probeert aan te meten, ze blijft gebruik maken van intimidatie, geweld en valse beschuldigingen om politieke vijanden uit de weg te ruimen.
Binnen het Vlaams Blok zijn er meningsverschillen over de te volgen strategie. Voorlopig echter overweegt de strategie om zich op te stellen als een demokratische kracht waarmee te praten valt. Het Blok moet er immers, zoals elke grote fascistisch e partij in Europa, rekening mee houden dat de grote meerderheid van de bevolking vandaag niet openstaat voor een fascistisch programma. Het is één ding om elektoraal sukses te boeken o.b.v. racistische en demagogische slogans, het is een an der om een massabeweging op te bouwen die bereid is openlijke straatterreur toe te passen en akkoord is met de fascistische idee om arbeidersorganisaties als de vakbonden kapot te maken. Het Vlaams Blok is verplicht, wil ze niet in de marginaliteit beland en, om zich salonfähig op te stellen en publiekelijk afstand te nemen van het fascistisme.
Anderzijds moet ze ervoor oppassen om niet té veel te lijken op de andere partijen. Ze moet sukses boeken en de wil tonen om tot aktie over te gaan. Wanneer dit sukses uitblijft, kan het gebeuren dat de troepen ongeduldig worden, hun vingers voelen jeuken en tenslotte tot aktie overgaan, ongekontroleerd door de leiding. Het is een konstant koorddansen voor het Blok, waarvoor ze de totale kontrole over haar troepen nodig heeft. Het is belangrijk dat die troepen ieder bevel nauwgezet uitvoeren .
Krachtdadige aktie wordt dus aanvaard en zelfs aangemoedigd… zolang het niet publiek geweten en veroordeeld wordt. We moeten ons niet laten beetnemen door hun propaganda. Vanaf het moment waarop het Blok denkt dat het toepassen van geweld en open lijke straatterreur tegen links, progressieven, andersdenkenden, homosexuelen,… maatschappelijk aanvaard is, zal geweld en terreur openlijk gepropageerd worden.
Blok wordt aangepakt in Brussel
Vooral de schrik dat het Vlaams Blok in Brussel wel eens té goed zou kunnen scoren en incontournable worden, en dus de hele staatshervorming van België op de helling kan zetten, zit er bij de regering diep in. In het algemeen laten ze het V laams Blok begaan – tot op zekere hoogte haalt ze daar voordeel uit – maar enkel tot op het moment dat het Blok niet meer kontroleerbaar is. Hiermee spelen ze een zeer gevaarlijk spelletje, zeker gezien de specifieke situatie in Brussel.
Ten eerste vind je in Brussel een enorme zichtbare tegenstelling tussen arm (bepaalde wijken in Schaarbeek, Anderlecht,…) en rijk (Euro-Brussel). Ten tweede word je iedere dag gekonfronteerd met de Vlaams-Waalse tegenstelling, een tegenstelling d ie sinds jaar en dag opgeklopt en misbruikt wordt door de burgerij om de aandacht af te leiden van de werkelijke problemen en hun oorzaken. Dé ideale voedingsbodem waarop een fascistische partij welig kan tieren: enorm ongenoegen bij brede lagen ov er de toenemende verarming en over het feit dat de traditionele partijen geen poot uitsteken om de belangen van de gewone werkende mensen te verdedigen.
Politiekommissaris en fascist Demol, had op alles hét antwoord: harde aanpak van de kriminaliteit en de migranten. Jarenlang verkreeg hij de steun van de politici. Tot in de media toe werd hij voorgesteld als de “grote held” die vo or eens en altijd komaf zou maken met de drugsbendes, korruptie en straatkriminaliteit. Spektakulaire invallen in prostitutienetwerken en dergelijke maakten hem bijna tot een messias.
Tot op het moment waarop hij zich openlijk verbindt met het Blok en het duidelijk wordt dat het Blok met hem als lijsttrekker bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen zou kunnen scoren. Hij werd door de traditionele partijen in de gemeenteraad uit zijn funktie ontzet omdat – en daarover is geen twijfel mogelijk – de eigen belangen en de autoriteit van de regering in het gedrang kwamen. Toen pas werd alles op alles gezet om duidelijk te maken wie Demol werkelijk is: sinds jaar en dag lid van fascistische groeperingen, zelf zo korrupt als de pest en betrokken bij allerlei kriminele netwerken. En uiteindelijk wordt ook “erkend” dat zijn beleid ronduit racistisch was.
Maar er zal veel meer nodig zijn om het fascistische gevaar te doen wijken. Het probleem is dat Demol inspeelde op iets wat leeft onder de bevolking en daarvoor ongetwijfeld ook de steun van die bevolking geniet. Alhoewel statistieken bewijzen dat zijn “harde aanpak” absoluut niet helpt (de kriminaliteit steeg veel meer dan elders in de periode dat hij er kommissaris was), gaf hij de indruk dé ultieme kriminaliteitsbestrijder te zijn. Nooit heeft de gevestigde orde ook maar enige v orm van interesse getoond voor deze wijken en voor de problemen waarmee de bevolking er gekonfronteerd wordt. Mensen zoeken naar een alternatief en de enige die schijnbaar hun problemen opnemen zijn de fascisten.
Hoe kan Vlaams Blok dan bestreden worden?
Allerlei theorieën doen de ronde over hoe het Vlaams Blok bestreden moet worden. De één zegt: “Het racisme zal de kop blijven opsteken zolang we geen komaf maken met de irrationele verachting voor het dier in de natuur, in de in tensieve veeteelt en in onszelf”. Spreker is een Amerikaanse assistent filosofie! De ander ontwikkelt nu reeds allerlei scenario’s voor als het Blok de macht krijgt. Als men bijvoorbeeld in het gemeentelijk onderwijs leerkrachten zou ontslaan, zou me n eigen onderwijs in privé-huizen kunnen oprichten, is één van hun voorbeelden van sociale verdediging. Hoe ze denken een Vlaams Blok overwinning te voorkomen… geen woord meer.
Bij de meer ernstige kennen we Johan Leman, direkteur van het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Hij houdt zich vooral bezig met wetten en reglementen om racisme tegen te gaan. Het Centrum doet verder uitstekend werk met arch ivering, uitgeven van brochures tegen racisme en gerechtelijke verdediging van slachtoffers. Maar ook deze politiek kent zijn limieten. Ondertussen kan het Vlaams Blok, NSV, NJSV,… zich vrij organiseren, propaganda uitgeven en betogen en wordt het er no g zwaar voor betaald ook (in het geval van het Blok ettelijke miljoenen per jaar!).
Charta ‘91, Hand In Hand en Objectief kunnen we onder dezelfde noemer rekenen. Alhoewel ze heel goed werk leveren om het probleem aan te kaarten en ze ijveren voor stemrecht voor migranten bijvoorbeeld, mankeren ook deze organisaties het fundamente le: wat te doen om de voedingsbodem weg te nemen?
De sterkte van het programma van Blokbuster is net dat het beide zaken kombineert. Enerzijds een programma om de symptomen van racisme te bestrijden, anderzijds de noodzaak om de oorzaken aan te pakken. Naast stemrecht voor migranten, vrije woonkeu ze voor migranten, recht op een gratis en degelijk onderwijs, degelijke huisvesting vinden we eisen als de 32-urenweek zonder loonsverlies en met bijkomende aanwerving (als eerste stap naar de oplossing van de werkloosheid) en de nood aan een maatschappij die produceert naar de behoeften van de meerderheid van de bevolking en niet naar de winsten van enkelen (platform en programma van Blokbuster te verkrijgen bij Blokbuster, PB3, 9000 Gent 21). Volgens Militant Links kan dit enkel een socialistische maats chappij zijn. Deze maatschappijvorm kan alleen door een revolutionaire beweging bereikt worden.
Ondertussen zullen kampanjes zoals de kampanje tegen het NSV in Gent belangrijk zijn om de fascisten in maatschappij de pas af te snijden. In Brugge hebben we de verdiensten gezien van dit soort kampanjes. Waar voordien de anti-racisten nog nauweli jks de straat op kwamen uit schrik voor georganiseerd geweld door de fascisten, hebben we via een kampanje gericht op informatie en mobilisatie van jongeren en arbeiders de fascisten opnieuw geïsoleerd. Dit herstelde het zelfvertrouwen van de anti-racisten waardoor het voor de fascisten een stuk moeilijker werd om openlijk hun terreur uit te voeren. Uiteraard gebeurt hier en daar nog een geïsoleerde daad als het ingooien van een ruit, maar het is niet georganiseerd en niet systematisch van aard.
