De frontman van de groep Deus lanceerde tijdens het optreden op Werchter het initiatief om een week voor de gemeenteraadsverkiezingen een aantal concerten te doen, in Vlaanderen en Brussel, tegen extreem-rechts. “Vlaanderen verdient beter dan extreem-rechts”, klonk het uit de mond van Tom Barman. Tot daar geen probleem.
Van de huidige politici moeten we qua strijd tegen het Vlaams Belang niet veel vuurwerk verwachten. Misschien kon dit initiatief het verzet tegen het Vlaams Belang opnieuw wat op gang brengen. Het lijkt er echter op dat, naarmate het aantal artiesten dat zich achter het initiatief stelt, groeit de inhoudelijke boodschap steeds verder verwatert tot een louter moreel appel tot meer verdraagzaamheid.
Populaire artiesten als Helmut Lotti en Clouseau wrongen zich in alle bochten om te stellen dat dit absoluut niet was gericht tegen een bepaalde politieke partij en dat ze helemaal niet de bedoeling hebben om te zeggen waar mensen wel/niet voor zouden moeten stemmen. Daar waar het eerst duidelijk was dat de concerten gericht waren tegen het Vlaams Belang haastte een aantal artiesten zich om te beklemtonen dat dit gewoon een concert was voor verdraagzaamheid, en dat niemand daar toch tegen kon zijn?
Het is ook onduidelijk wat de benadering is van Barman naar het huidige electoraat van het Vlaams Belang. De website waar een summiere motivatie voor het optreden op staat, belooft niet veel goeds. Het lijkt er immers op dat deze concerten in eerste instantie gericht zijn op mensen die al overtuigd zijn van de boodschap en niet echt op zoek gaan naar een manier om mensen die voor het VB stemmen te bereiken.
”De meerderheid heeft het immers niet begrepen op hun simplistische sloganpolitiek en het is ondermeer voor hén dat het leeuwendeel van de grootste Belgische artiesten ten dans spelen.” De stelling dat het VB een simplistische sloganpolitiek voert klopt, maar als zodanig is dat geen antwoord op de vraag waarom mensen op het VB stemmen en wat je daar aan zou kunnen doen.
De boodschap die de traditionele partijen overigens dagelijks brengen om de lonen te blokkeren en de pensioenleeftijd op te trekken is minstens even simplistisch. Het is dan ook verkeerd om de ene simplistische slogan te laten passeren, en de andere niet.
Het Vlaams Belang wist zich niet goed raad met dit initiatief en stelde dat het achter de inhoudelijke boodschap stond, want “wie kan er tegen verdraagzaamheid zijn”. Het bedreigde wel alle artiesten die meededen aan dit initiatief, omdat het duidelijk is dat dit tegen hen was gericht, hoewel de meeste artiesten die aan dit initiatief zullen deelnemen dat niet willen/durven zeggen.
Francis Van den Eynde bewees nog maar eens waarom het VB in Gent minder scoort dan in Antwerpen, met zijn brief naar Helmut Lotti. Traditiegetrouw schermde het VB met haar één miljoen kiezers op een manier alsof die 1 miljoen allemaal op de loonlijst van het VB stonden en dagelijks hun boterhammekes opaten aan het Madouplein en jaarlijks afzakten naar de IJzerwake.
Het wordt het VB ook gemakkelijk gemaakt, omdat niemand van de traditionele partijen – en helaas op het eerste gezicht Barman ook niet – de moeite doet om een benadering te gebruiken om het cordon sanitaire dat het VB rond “haar” kiezers legt te doorbreken. Het initiatief 0110 maakte ook de kapitale blunder om de Nationale Loterij toe te laten dit evenement te sponsoren.
Het geld van een Belgische overheidsinstantie, waar een staatssecretaris van de SP.a voor verantwoordelijk is, aannemen om een politieke/apolitieke boodschap te brengen “voor verdraagzaamheid” is behoorlijk dodelijk voor dit initiatief. Tenzij het nooit de bedoeling was om de electorale opmars van het VB te stoppen, wat me niet het geval lijkt te zijn.
Dat het logo van 0110 lijkt op dat van de SP.a zal wellicht toeval zijn, maar ook niet echt helpen. Het Vlaams Belang heeft de sponsoring door de Nationale Loterij in ieder geval aangegrepen om haar onbeholpen aanvallen op de Vlaamse artiesten te laten varen en haar aanvallen nu te focussen op een symbool van de Belgische staat. Dit is veel gemakkelijker en duidelijker dan populaire artiesten aan te vallen.
Dat VB-kopstukken hun sympathisanten oproepen om niet meer met de “Belgische” lotto te spelen en hen zo de kans ontnemen om iets te winnen, is overigens vreemd: zijzelf winnen iedere maand de Belgische lotto, zonder daar een lotje voor te moeten kopen. Dit terzijde.
De enige manier om van dit concert een succes te maken is volgens mij een kat een kat te durven noemen. De halfslachtigheid waarmee men nu al dan niet tegen het VB protesteert, of voor “verdraagzaamheid”, zal meer schade doen dan mocht men er frontaal met open vizier tegenin gaan.
De kans bestaat dat een aantal artiesten geen kleur zal willen bekennen, omdat ze hun bankrekening belangrijker vinden dan hun overtuigingen en afhaken. Dat moet dat dan maar. Een frontale aanpak kan echter alleen effect hebben als je het electoraat van het VB op een positieve manier benadert, in plaats van je te richten op mensen die reeds tegen het VB zijn.
Dit kan alleen als het initiatief zich duidelijk distantieert van de traditionele partijen en sponsors zoals de Nationale Loterij. In Antwerpen zal dit wellicht geen probleem zijn, omdat Janssens probeert zich het imago aan te meten van de burgervader van zogenaamd “alle Antwerpenaren”, die boven het politieke gewoel staat. We zullen zien. In het slechtste geval hebben we gewoon een aantal gratis optredens. Als je toch die moeite doet, kan je er echter beter ineens ook voor gaan.
De vraag is dan: kunnen deze artiesten een besef ontwikkelen van de sociale oorzaken die zorgden voor de groei van het Vlaams Belang – en staan ze voldoende onafhankelijk van de traditionele politici?
Karel
