Geert Wilders is een goede populist. Hij slaagde erin alle media te halen en alle aandacht naar zich toe te trekken met de aankondiging dat hij een anti-islam film zou maken. Hij deed dit nog eens over met de aankondiging dat zijn film zou uitkomen voor 2 april. En tenslotte nog eens met het effectieve lanceren van de film op het internet. De film zelf komt niet bepaald in aanmerking voor een Oscar.
Wilders was de afgelopen maanden een beetje in de verdrukking geraakt in de Nederlandse peilingen. De opkomst van zijn voormalige partijgenote Rita Verdonck, eveneens uit de rechts-liberale VVD gezet, ondermijnde zijn electorale positie. Het was dus hoog tijd om iets te ondernemen. Als harde neoliberaal kon Wilders zich moeilijk gaan richten op het thema van de koopkracht of het opdrijven van de flexibiliteit van de arbeiders en hun gezinnen. Daar is zijn programma immers even liberaal, of nog harder, dan dit van de regering.
Een “controversiële” film maken over de islam waarin alle clichés die Wilders al meermaals naar voor heeft gebracht nog eens op een rijtje worden gezet, dat bood wel een uitkomst. De film zelf was echter niet het belangrijkste, het waren de aankondigingen, bekendmaking van wanneer de film zou worden vertoond, het afsluiten van de site van de film en uiteindelijk ook het vroegtijdig lanceren van de film die de aandacht moesten trekken. Het leek wel alsof we niet met een politicus te maken hadden, maar met een reclamebureau.
Diegenen die de moeite deden om meer van de film te bekijken dan wat er werd vertoond in alle nieuwsuitzendingen, zagen een amateuristisch overzicht van alle eerdere “argumenten” van Wilders. Een carrière in de filmsector is niet aan Wilders besteedt, een carrière in de reclamesector des te meer.
De anti-islamstandpunten van Wilders zijn al langer bekend. Het blijft opvallend hoe een zelfverklaarde liberaal op het vlak van onze sociale zekerheid telkens de nadruk legt op onze individuele verantwoordelijkheid (om zo de collectieve dienstverlening te ondermijnen), maar tegenover migranten niet verder komt dan grove veralgemeningen waarin geen enkele plaats meer is voor individuele verschillen. Het racisme bij een figuur als Wilders zal wellicht overwegen.
Eveneens opvallend is dat Wilders een quasi-religieuze verklaring naar voor brengt voor de opkomst van islamfundamentalisme. Het is volgens hem een gevolg van die religie zelf. Dat er een (relatief) grotere aanhang is voor fundamentalisten verklaart hij natuurlijk niet door de groeiende tegenstellingen tussen arm en rijk bij ons (waarbij migranten niet enkel gewoon racisme moeten ondergaan, maar vaak ook in de armste lagen terechtkomen) of op wereldvlak. Ook legt hij niet uit waarom het imperialisme jarenlang de fundamentalisten in bijvoorbeeld Afghanistan heeft gesteund toen ze tegen de Sovjetinval ten strijde trokken. Het rode gevaar was toen belangrijker. De fundamentalisten hebben in de Arabische wereld overigens enkel terrein kunnen winnen omdat er een grote voedingsbodem van miserie en ontbering aanwezig was (mee door het beleid van de pro-imperialistische regimes) en omdat anderen faalden om een weg vooruit aan te bieden. Op dat vlak heeft de linkerzijde (vooral vertegenwoordigd door de communistische partijen) een grote verantwoordelijkheid.
Voor antwoorden en verklaringen moeten we echter niet bij Wilders zijn. Het enige dat hij wil zeggen is dat de islam slecht is en bijgevolg alle moslims ook. Hij heeft niets meer te melden en moet het bijgevolg hebben van alle publiciteit rond zijn film. En die kreeg hij ook massaal.
Wij verzetten ons tegen het racisme van Wilders. Het is een flauwe poging om de werkenden en hun gezinnen tegen elkaar op te zetten in de hoop op die manier een harder neoliberaal beleid te kunnen opleggen. Het impliciete racisme tegenover moslims dat mee werd gebruikt in de oorlogsvoering van Bush en zijn neoconservatieven, heeft mee de weg voorbereid voor populisten zoals Wilders. Vanuit die hoek moeten we echter geen antwoorden verwachten, laat staan verbetering voor de arbeiders en hun gezinnen. Het enige dat ze ons aan te bieden hebben, is meer van het neoliberale vaatje waaruit al zo lang wordt getapt.
